Fadliga Istiqfaarta iyo Towbad keenka

Dhammaanteen waxaan nahay dad dembi sameeya. Waxaan dembi falnaa annaga oo aan dareemin saameynta xun ee ay nagu yeelanayso. Dembiyadeennu ma aha kuwo naga dhexeeya annaga iyo Alle oo kaliya. Waxay saameyn ku yeeshaan qoysaskeena, bulshadeena iyo guud ahaan Umadda. Dembiyada waxay naga fogeeyaan Allah, waxayna keenaan caro iyo ciqaab. Waxay naga qaadaan barakada, waxayna daciifiyaan qalbiga iyo jirka. Dembiyada waxay naga hor istaagaan samaynta camal wanaagsan, waxayna sababi karaan in ducadayada la aqbalin. Waxay keeni karaan nolol xun oo adduunka ah iyo cadaab daran oo Aakhiro ah.

"Ibn al-Jawzī (raḥimahullāh) wuxuu yiri: 'Dembiyada waxay la mid yihiin silsilado qoorta dembiilaha ka xiran. Kaliya waa laga xoroobi karaa iyada oo la sameeyo istighfaar (dambi-dhaaf weydiisasho) iyo tawbah (toobad keenid).'"

Dembiyada waxay xiran karaan qalbiga ilaa uu noqdo mid aan wax dareemin, oo aan xitaa dembi u aqoonsan dembi. Waxay caqabad ku yihiin safarkeena xagga Allah. Waxay kharribaan qalbiga, oo waxay ka dhigaan mid buka. Sida qof xanuunsan uusan cunto u raaxaysan karin, sidaas oo kale qalbi buka ma dhadhamin karo macaanka cibaadada iyo iimaanka. Marka aan dareemo qalbi faaruq ah ama cibaadadeenu ay u muuqato mid qalalan, waa in aan ogaano in dembiyadeennu ay sabab u yihiin. Sidaa darteed, istighfaar waa inuu ka mid noqdo nolol maalmeedkeena.

Sida aan dembiyadeena uga toobad keeneyno, waa inaan sidoo kale Alle weydiisanno inuu noo dhaafo khaladaadka ku jira cibaadadeena iyo camalkeena wanaagsan, maxaa yeelay, marnaba ma awoodi karno inaan Alle u caabudno sidii uu mudan yahay in loo caabudo.

Masrūq (raḥimahullāh) wuxuu yiri: "Nin kastaa waa inuu yeeshaa waqti uu kali ku noqdo, dembiyadiisana xasuusto, dabadeedna Allah u toobad keeno."

Nabiga ﷺ Wuxuu Mar Walba Dambi-dhaaf Weydiisan Jiray

Rasuulka Allah ﷺ, in kasta oo uu ahaa ninka ugu kheyrka badan ee Alle u cafiyay dhammaan dembiyadiisa, hadana wuxuu Allah ka baryi jiray dambi-dhaaf mar kasta. Abuu Hurayrah (raḍiy Allāhu ʿanhu) wuxuu yiri: "Ma arkin qof ka badan Rasuulka ﷺ oo oranaya أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ وَأَتُوْبُ إِلَيْهِ (Ilaahay baan dambi-dhaaf weydiisanayaa, xaggiisa ayaan u toobad keenayaa)." (Ibn Ḥibbān)

Wuxuu dambi-dhaaf weydiisan jiray marka uu seexanayo iyo marka uu toosayo si uu u tukado. Wuxuu istighfaar dhihi jiray inta lagu jiro salaadaha iyo ka dib markuu dhameeyo salaadda. Ma jiri jirin maalin uu soo tooso isaga oo aan boqol jeer Alle dambi-dhaaf weydiisan.

Wuxuu Allah dambi-dhaaf weydiisan jiray markuu masjidka galayo, markuu Qur'aanka akhrinayo, markuu fadhiga ka istaagayo, xitaa markuu musqusha ka soo baxayo. Wuxuu booqan jiray qabuuraha, wuxuuna u dambi-dhaaf weydiisan jiray naftiisa iyo dadka ku aasan.

Alle wuxuu Rasuulkiisa ﷺ faray inuu dambi-dhaaf weydiisto xitaa ka dib markuu farriintiisa dhameeyey:

فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ ۚ إِنَّهُۥ كَانَ تَوَّاباً
"Markaasi ku tasbiixso Rabbigaaga oo u mahadnaq, dambi-dhaafna weydiiso, maxaa yeelay isagu waa dambi-dhaafe badan." (110:3)

Istighfaar Lagu Fikiro

Dambi-dhaaf weydiisashadu kuma koobna oo keliya in aan ku celcelino أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ. Mararka qaar, waxaan ku celcelinaa boqol jeer subax kasta, laakiin qalbigeennu wuu madhan yahay, mana dareemeyno waxa aan dhahayno. Waxay tahay in aan si dhab ah uga fikirno dembiyadeena, dareemno xishood iyo ciil, una toobad keenno Allah si daacad ah. Waa in aan si dhab ah u go'aan qaadano inaanan dembiga mar kale ku laaban.

Haddii aan Dembiga Dib Ugu Laabto?

Mararka qaar, waxaan toobad keennaa, kadibna waxaan dib ugu laabanaa dembiga. Sheydaan wuxuu markaas inoo keenayaa fikrad ah: "Maxaad dambi-dhaaf u weydiisanaysaa haddaba adigoo haddana dembiga sameynaya?" Laakiin tani waa khiyaano. Istighfaar waa wax ay tahay in aan sameyno maalin kasta ilaa aan ka dhimano.

Nabigu ﷺ wuxuu yiri:

"Sheydaan wuxuu yiri: 'Rabbiyow, intaan nafta ay dadka ku jirto waan luminayaa.' Allah wuxuu yiri: 'Izzadayda iyo sharaftayda ayaan ku dhaartaye, intii ay iga dambi-dhaaf weydiisanayaan waan u cafinayaa.'" (Aḥmad)

 

Allah Wuxuu Jecel Yahay Inuu Cafiyo

Ma jiro qof Alle la mid ah oo dembiyada dhaafa. Xitaa haddii aan galnay dembi aad u weyn, weli Alle wuu inoo furan yahay. Wuxuu sugayaa in aan xaggiisa u laabano, isaga oo ah Al-Ghafūr (Dambi-dhaafe) iyo Al-Ghaffār (Dambi-dhaafe Badan).

"Waxaad dhahdaa (Nabiyow), Addoomadayda kuwa dulmiyey naftooda, ha quusanina raxmadda Alle, maxaa yeelay, Alle wuu dhaafaa dhammaan dembiyada, waayo isagu waa Dambi-dhaafe, Naxariis Badane." (39:53)

Allah wuxuu sidoo kale yiri:

"Wiilka Aadamow! Ilaa aad i baryaysid oo rajaynaysid, waxaan kuu dhaafayaa xitaa wax kasta oo aad sameysay. Wiilka Aadamow! Haddii dembiyadaadu ay gaaraan cirifka cirka, haddana aad i dambi-dhaaf weydiisato, waan kuu cafinayaa..." (Tirmidhī)

Tawbad Daacad ah

Tawbaddu waa astaanta mu'minka: in qalbigiisu dhab u laabto xagga Allah, oo si hoose xaggiisa u baryo.

Allah wuxuu yiri:

"Mu’miniintaow! Allah ugu toobad keena toobad daacad ah, si Rabbigiinu idiinka dhaafo dembiyadiina oo idiin galiyo Jannada ay webiyadu hoostooda socdaan." (66:8)

Si tawbadu u noqoto mid sax ah, waa in aan:

• Dembiga ka tagno.
• Dareemno xanuun iyo shalayto dhab ah.
• Go'aan adag ka qaadano in aan dib ugu laaban.
• Haddii aan qof kale dulminay, waa in aan u magdhawno.

Tawbaddu waa nimco Allah naga siiyey. Waa albaab furan, waana in aan ka faa'iidaysano inta aan fursadda hayno.

Allah ha inaga dhigo kuwa mar walba tawbad keena, oo ka mid ah kuwa la cafiyo, Aamiin!